سلول بنیادی از موضوعات روز علوم زیستی و پزشکی محسوب می شوند که با قابلیت رشد دائم و تمایز، پتانسیل های بالقوه و بالفعل فراوانی را دارا هستند.

سلول بنیادی، مادر تمام سلول‌ها است و توانایی تبدیل به تمام سلول‌های بدن را دارد. به دلیل توانایی منحصر به فرد سلول‌های بنیادی، این سلول‌ها امروزه از مباحث جذاب در زیست شناسی و علوم درمانی است. هم چنین تحقیقات در این زمینه دانش ما را درباره چگونگی رشد و تکوین یک اندام از یک سلول منفرد افزایش داده و مهم تر آنکه به فهم مکانیزم جایگزینی سلول‌های سالم با سلول‌های آسیب دیده کمک کرده است. یافته های جدید دانشمندان علوم زیستی چشم انداز وسیعی از روشها و امکانات جدید برای دستیابی به سلامت بیشتر و زندگی طولانی تر را فراروی بشر گشوده است. در قرن حاضر فناوری سلول های بنیادی و روش های درمانی مبتنی بر آن به عنوان یک تکنولوژی برتر مورد توجه بسیاری از محققان قرار گرفته است.

سلول بنیادی   (Stem Cell)چیست؟

ابتدایی ترین سلول های سازنده بدن هستند که در طول رشد دوره جنینی پرورش یافته و توانایی تبدیل شدن به سلول های تخصصی با کارکرد ویژه را دارند.

دو ویژگی اصلی  سلول بنیادی یا Stem Cell

1-توان خودنوسازی (self-Renewing)  

2- تمایز (Differentiation)  

توانایی تمایز به انواع سلول‌ها از جمله سلول‌های خونی، قلبی، عصبی و غضروفی را دارند. هم چنین در بازسازی و ترمیم بافت‌های مختلف بدن بدنبال آسیب و جراحت موثر بوده و می‌توانند به درون بافت‌های آسیب دیده‌ای که بخش عمده سلول‌های آنها از بین رفته است، پیوند زده‌شوند و جایگزین سلول‌های آسیب دیده شده و به ترمیم و رفع نقص در آن بافت بپردازند.

انواع سلول های بنیادی:

• سلول های بنیادی جنینی

از توده سلولی داخلی جنین 16-14 روزه گرفته می‌شود و قادر است تمام سلول‌ها و بافت‌های یک فرد کامل را بسازد.

• سلول های بنیادی مشتق از بند ناف

از بندناف استخراج شده است.

• سلول های بنیادی مشتق از افراد بالغ

به سلول‌هایی که پس از تولد از بافت‌های مختلف فرد بالغ جدا می‌شوند، گفته می‌شود. سلول‌های بنیادی خون ساز مستقر در مغز استخوان، مغز، کبد و سایر بافت‌ها از این دسته هستند که قدرت تمایز به برخی از بافت‌ها را دارند.

دانشمندان و پزشکان نوع تازه ای از سلولهای بنیادی به نام سلولهای iPS  را یافتند. سلولهای iPS  تمام خصوصیات سلولهای بنیادی جنینی را دارند ولی منشا آنها از جنین نیست . بنابرین هیچگونه نگرانی اخلاقی در رابطه با iPS  وجود ندارد. به علاوه سلولهای iPS از سلولهای خود شخص بیمار سرچشمه گرفته، بدین معنا که سلولهای iPS میتوانند به بدن بیمار برگردانده شوند بدون اینکه سیستم دفاعی بدن این سلولها را پس بزند. این مساله باز پس زدن ، مساله ای مهم در انجام هر گونه پیوند سلولهای بنیادی است.